اثرات سودمند موسیقی بر سلامت روح و روان هزاران سال است که شناخته شده است. فیلسوفان باستان، از افلاطون تا کنفسیوس و پادشاهان اسرائیل، همگی به ستایش موسیقی پرداخته اند و از آن برای کمک به رفع استرس استفاده می کردند. گروه های نظامی از موسیقی برای ایجاد اعتماد به نفس و شجاعت استفاده می کنند. رویدادهای ورزشی، موسیقی را هیجان انگیز می کند. مراکز خرید از موسیقی برای جلب توجه مشتریان و نگه داشتن آنها در فروشگاه استفاده می کنند. دندانپزشکان برای ایجاد حس آرامش در بیماران و رفع استرس آنها موسیقی پخش می کنند و ... پژوهش های مدرن نیز این تفکر معمول را که موسیقی بر روحیه و اعتماد به نفس تاثیر دارد را حمایت می کند.

ما با توجه به تجارب خودمان، ترجیحات و سلیقه های مختلف موسیقی را توسعه می دهیم. با وجود همه این گوناگونی ها، چند نوع عکس العمل معمول نسبت به موسیقی وجود دارد. کودکان عاشق لالایی هستند، آواز مادران صرفنظر از آموزش و استعداد موسیقایی مادر، آرامش خاصی دارد. انواع خاصی از موزیک تقریبا در همه احساس بدی ایجاد می کند، حتی اگر کسی بگوید که از آن لذت می برد. در یک تحقیق شامل 144 نفر بزرگسال و نوجوان که به 4 نوع مختلف موسیقی گوش کرده بودند، موسیقی گرانج (grunge) باعث افزایش شدت خصومت، غم و اندوه، تنش و خستگی در کل گروه شد حتی در نوجوانانی که می گفتند این موسیقی را دوست داشتند. در تحقیق دیگری روی دانشجویان، آنها گزارش دادند که موسیقی پاپ، راک، و کلاسیک در آنها باعث می شود که احساس شادی، آرامش، دوستی و حس خوش بینانه تری داشته باشند.

موسیقی، توجه و یادگیری

هر کسی که الفبا را یاد گرفته باشد می داند که حفظ کردن آن بسیار ساده تر خواهد شد اگر با موسیقی همراه شده و ریتمیک باشد. تحقیقات علمی این تجربه رایج را تایید می کند که کنار هم قرار گرفتن موسیقی و صدا، باعث افزایش سرعت یادگیری و به یاد آوردن آن می شود. از موسیقی می توان برای رفتارهای کودکان و نوجوانان نیز استفاده کرد:
اول، می تواند بعنوان پاداش در مقابل یک رفتار مطلوب در نظر گرفته شود. برای مثال برای انجام تکالیف مدرسه به ازای هر ده دقیقه، کودک می تواند بعنوان جایزه پنج دقیقه به موزیک گوش کند. دوم، می توان از آن برای کمک به افزایش توجه به کارهای آموزشی کسل کننده استفاده کرد، مثلا استفاده از ریتم و آهنگ برای حفظ کردن مطالب. سوم، نشانه های موزیکال می تواند برای کمک به سازماندهی فعالیت ها استفاده شود – یعنی یک نوع خاص از موسیقی برای یک فعالیت خاص مثلا مطالعه، نوع دیگر موسیقی برای فعالیت دیگر مثل غذا خوردن و ... . چهارم، مطالعات نشان می دهد که موسیقی های آرام می تواند رفتارهای اجتماعی را تقویت کرده و رفتارهای تنش زا و تحریک کننده را کاهش دهد.

موسیقی و اضطراب

بسیاری از مردم موسیقی را آرامبخش و مایه آسودگی می دانند. در واقع، موسیقی در کاهش اضطراب بسیار موثر است. اغلب در دندانپزشکی ها، همچنین قبل از اعمال جراحی و در پرتو درمانی از موسیقی برای کاهش نگرانی بیمار از روند درمان استفاده می شود. موسیقی به کاهش اضطراب در سالمندان، مادران جوان و همچنین کودکان نیز کمک می کند.
هر نوع موسیقی آرامش بخش می تواند موجب آرامش روحی شود و اضطراب را کاهش دهد.

موسیقی و حالات روحی

بررسی پنج پژوهش در مورد تاثیر موسیقی بر افسردگی، نشان داد که نه تنها موسیقی-درمانی برای بیماران افسرده قابل قبول است بلکه در واقع به بهبود حالات آنها نیز کمک می کند. موسیقی ثابت کرده که برای کمک به افراد مبتلا به بیماری های جدی مثل سرطان، سوختگی ها و ... که آنها نیز دچار افسردگی شده اند موثر است. اگر موسیقی بتواند در این موارد کمک کننده باشد پس ممکن است بتواند به شما کمک کند تا حالت های مثبت بیشتری را تجربه کنید.

موسیقی و خواب

بسیاری از افراد برای اینکه بتوانند راحت تر بخوابند به موسیقی های آرامش بخش گوش می دهند. فقط سعی کنید قبل از خواب به موسیقی های پر هیجان گوش نکنید. برعکس اگر می خواهید صبح بیدار شوید و انرژی بگیرید به این موسیقی ها گوش دهید.

موسیقی و استرس

از زمان های قدیم انواع خاصی از موسیقی بعنوان کاهش دهنده استرس شناخته شده است. موسیقی های آرام می تواند در سالمندان بطور قابل ملاحظه ای کج خلقی را کاهش داده و موجب افزایش آرامش آنها شود. بنابراین موسیقی بطور گسترده ای باعث کاهش سطح هورمون های استرس زا می شود. از طرفی هر کسی می داند که برخی از انواع خاص موسیقی بخصوص با صدای بالا، می تواند باعث ایجاد استرس شود. دانستن اینکه بعضی از انواع موسیقی باعث کاهش استرس می شوند یک مسئله است، توجه به انتخاب نوع موسیقی مسئله ای دیگر. بنابراین همانطور که در انتخاب دوستان یا غذای خود دقت می کنید، در انتخاب موسیقی که می خواهید گوش دهید نیز دقت داشته باشید.